No More Learning

complerit mensum si fetus tempora certa,
sese oui teretis colligit in speciem;
hinc animal primum sine membris fertur oriri,
sed fertur uermi lacteus esse color:
ac uelut agrestes, cum filo ad saxa tenentur,
mutari tineae papilione solent:
inde reformatur quali fuit ante figura
et Phoenix ruptis pullulat exuuiis.
non illi cibus est nostro concessus in orbe
nec cuiquam inplumem pascere cura subest;
ambrosios libat caelesti nectare rores,
stellifero tenues qui cecidere polo.
hos legit, his alitur mediis in odoribus ales,
donec maturam proferat effigiem.
ast ubi primaeua coepit florere iuuenta,
euolat ad patrias iam reditura domus.
ante tamen, proprio quicquid de corpore restat,
ossaque uel cineres exuuiasque suas
unguine balsameo myrraque et ture soluto
condit et in formam conglobat ore pio.
quam pedibus gestans contendit Solis ad urbem
inque ara residens ponit in aede sacra.
mirandam sese praestat praebetque uerendam:
tantus aui decor est, tantus abundat honor.
praecipuus color est, quali sunt sidera caeli,
praecoqua uel qualis Punica grana tegit:
qualis inest foliis, quae fert agreste papauer,
cum pandit uestes Flora rubente solo.
hoc humeri pectusque decens uelamine fulgent,
hoc caput, hoc ceruix summaque terga nitent;
caudaque porrigitur fuluo distincta metallo,
in cuius maculis purpura mixta rubet;
aura auri pennas insignit, desuper Iris
pingere ceu nubis splendida rore solet;
albicat insignis mixto uiridante smaragdo
et puro cornu gemmea cuspis hiat;
ingentis oculos credas geminos hyacinthos,
quorum de medio lucida flamma micat;
arquata est rutilo capiti radiata corona
Phoebei referens uerticis alta decus;
crura tegunt squamae Tyrio depicta ueneno,
ast unguis roseo tinguit honore color.
effigies inter pauonis mixta figuram
cernitur et pictam Phasidis inter auem.
magnitiem, terris Arabum quae gignitur, ales
uix aequare potest, seu fera seu sit auis.
non tamen est tarda, ut uolucres quae corpore magno
incessus pigros per graue pondus habent,
sed leuis ac uelox, regali plena decore;
talis in aspectu se tenet usque hominum.
huc uenit Aegyptus tanti ad miracula uisus
et raram uolucrem turba salutat ouans.
protinus exsculpunt sacrato in marmore formam
et titulo signant remque diemque nouo.
contrahit in coetum sese genus omne uolantum,
nec praedae memor est ulla nec ulla metus.
alituum stipata choro uolat illa per altum
turbaque prosequitur munere laeta pio.
sed postquam puri peruenit ad aetheris auras,
mox redit; illa suis conditur inde locis.
o fortunatae sortis finisque uolucrem,
cui de se nasci praestitit ipse deus!
o felix, seu mas seu femina siue necutrum,
felix quae Veneris foedera nulla coit!
mors illi Venus est, sola est in morte uoluptas:
ut possit nasci, appetit ante mori.
ipsa sibi proles, suus est pater et suus heres,
nutrix ipsa sui, semper alumna sibi.
ipsa quidem, sed non eadem est; eademque nec ipsa est,
aeternam uitam mortis adepta bono.




CATO

290(? ) A. D.


_311. Moral Distichs_

_i_

_Learning_

(_a_) INSTRVE praeceptis animum, ne discere cessa;
nam sine doctrina uita est quasi mortis imago.

(_b_) multa legas facito, tum lectis neglege multa;
nam miranda canunt, sed non credenda poetae.

(_c_) disce sed a doctis, indoctos ipse doceto:
propaganda etenim est rerum doctrina bonarum.

(_d_) discere ne cessa: cura sapientia crescit,
rara datur longo prudentia temporis usu.

(_e_) disce aliquid; nam cum subito Fortuna recessit,
ars remanet uitamque hominis non deserit umquam.