Bēo þū suna mīnum
"dǣdum gedēfe drēam healdende!
"dǣdum gedēfe drēam healdende!
Beowulf
Heorot is gefǣlsod,
"bēah-sele beorhta; brūc þenden þū mōte
"manigra mēda and þīnum māgum lǣf
1180 "folc and rīce, þonne þū forð scyle
"metod-sceaft sēon. Ic mīnne can
"glædne Hrōðulf, þæt hē þā geogoðe wile
"ārum healdan, gyf þū ǣr þonne hē,
"wine Scildinga, worold oflǣtest;
1185 "wēne ic, þæt hē mid gōde gyldan wille
"uncran eaferan, gif hē þæt eal gemon,
"hwæt wit tō willan and tō worð-myndum
"umbor wesendum ǣr ārna gefremedon. "
Hwearf þā bī bence, þǣr hyre byre wǣron,
1190 Hrēðrīc and Hrōðmund, and hæleða bearn,
giogoð ætgædere; þǣr se gōda sæt
Bēowulf Gēata be þǣm gebrōðrum twǣm.
XIX. BĒOWULF'S JEWELLED COLLAR. THE HEROES REST.
Him wæs ful boren and frēond-laðu
wordum bewægned and wunden gold
1195 ēstum geēawed, earm-hrēade twā,
hrægl and hringas, heals-bēaga mǣst
þāra þe ic on foldan gefrægen hæbbe.
Nǣnigne ic under swegle sēlran hȳrde
hord-māððum hæleða, syððan Hāma ætwæg
1200 tō þǣre byrhtan byrig Brōsinga mene,
sigle and sinc-fæt, searo-nīðas fealh
Eormenrīces, gecēas ēcne rǣd.
Þone hring hæfde Higelāc Gēata,
nefa Swertinges, nȳhstan sīðe,
1205 siððan hē under segne sinc ealgode,
wæl-rēaf werede; hyne Wyrd fornam,
syððan hē for wlenco wēan āhsode,
fǣhðe tō Frȳsum; hē þā frætwe wæg,
eorclan-stānas ofer ȳða ful,
1210 rīce þēoden, hē under rande gecranc;
gehwearf þā in Francna fæðm feorh cyninges,
brēost-gewǣdu and se bēah somod:
wyrsan wīg-frecan wæl rēafedon
æfter gūð-sceare, Gēata lēode
1215 hreā-wīc hēoldon. Heal swēge onfēng.
Wealhþēo maðelode, hēo fore þǣm werede spræc:
"Brūc þisses bēages, Bēowulf, lēofa
"hyse, mid hǣle, and þisses hrægles nēot
"þēod-gestrēona, and geþēoh tela,
1220 "cen þec mid cræfte and þyssum cnyhtum wes
"lāra līðe! ic þē þæs lēan geman.
"Hafast þū gefēred, þæt þē feor and nēah
"ealne wīde-ferhð weras ehtigað,
"efne swā sīde swā sǣ bebūgeð
1225 "windige weallas. Wes, þenden þū lifige,
"æðeling ēadig! ic þē an tela
"sinc-gestrēona.
Bēo þū suna mīnum
"dǣdum gedēfe drēam healdende!
"Hēr is ǣghwylc eorl ōðrum getrȳwe,
1230 "mōdes milde, man-drihtne hold,
"þegnas syndon geþwǣre, þēod eal gearo:
"druncne dryht-guman, dōð swā ic bidde! "
Ēode þā tō setle. Þǣr wæs symbla cyst,
druncon wīn weras: wyrd ne cūðon,
1235 geō-sceaft grimme, swā hit āgangen wearð
eorla manegum, syððan ǣfen cwōm
and him Hrōðgār gewāt tō hofe sīnum,
rīce tō ræste. Reced weardode
unrīm eorla, swā hīe oft ǣr dydon:
1240 benc-þelu beredon, hit geond-brǣded wearð
beddum and bolstrum. Bēor-scealca sum
fūs and fǣge flet-ræste gebēag.
Setton him tō hēafdum hilde-randas,
bord-wudu beorhtan; þǣr on bence wæs
1245 ofer æðelinge ȳð-gesēne
heaðo-stēapa helm, hringed byrne,
þrec-wudu þrymlīc. Wæs þēaw hyra,
þæt hīe oft wǣron an wīg gearwe,
gē æt hām gē on herge, gē gehwæðer þāra
1250 efne swylce mǣla, swylce hira man-dryhtne
þearf gesǣlde; wæs sēo þēod tilu.
XX. GRENDEL'S MOTHER ATTACKS THE RING-DANES.
Sigon þā tō slǣpe. Sum sāre angeald
ǣfen-ræste, swā him ful-oft gelamp,
siððan gold-sele Grendel warode,
1255 unriht æfnde, oð þæt ende becwōm,
swylt æfter synnum. Þæt gesȳne wearð,
wīd-cūð werum, þætte wrecend þā gȳt
lifde æfter lāðum, lange þrāge
æfter gūð-ceare; Grendles mōdor,
1260 ides āglǣc-wīf yrmðe gemunde,
sē þe wæter-egesan wunian scolde,
cealde strēamas, siððan Cain wearð
tō ecg-banan āngan brēðer,
fæderen-mǣge; hē þā fāg gewāt,
1265 morðre gemearcod man-drēam flēon,
wēsten warode. Þanon wōc fela
geōsceaft-gāsta; wæs þǣra Grendel sum,
heoro-wearh hetelīc, sē æt Heorote fand
wæccendne wer wīges bīdan,
1270 þǣr him āglǣca æt-grǣpe wearð;
hwæðre hē gemunde mægenes strenge,
gim-fæste gife, þē him god sealde,
and him tō anwaldan āre gelȳfde,
frōfre and fultum: þȳ hē þone fēond ofercwōm,
1275 gehnǣgde helle gāst: þā hē hēan gewāt,
drēame bedǣled dēað-wīc sēon,
man-cynnes fēond. And his mōdor þā gȳt
gīfre and galg-mōd gegān wolde
sorh-fulne sīð, suna dēað wrecan.
1280 Cōm þā tō Heorote, þǣr Hring-Dene
geond þæt sæld swǣfun.
"bēah-sele beorhta; brūc þenden þū mōte
"manigra mēda and þīnum māgum lǣf
1180 "folc and rīce, þonne þū forð scyle
"metod-sceaft sēon. Ic mīnne can
"glædne Hrōðulf, þæt hē þā geogoðe wile
"ārum healdan, gyf þū ǣr þonne hē,
"wine Scildinga, worold oflǣtest;
1185 "wēne ic, þæt hē mid gōde gyldan wille
"uncran eaferan, gif hē þæt eal gemon,
"hwæt wit tō willan and tō worð-myndum
"umbor wesendum ǣr ārna gefremedon. "
Hwearf þā bī bence, þǣr hyre byre wǣron,
1190 Hrēðrīc and Hrōðmund, and hæleða bearn,
giogoð ætgædere; þǣr se gōda sæt
Bēowulf Gēata be þǣm gebrōðrum twǣm.
XIX. BĒOWULF'S JEWELLED COLLAR. THE HEROES REST.
Him wæs ful boren and frēond-laðu
wordum bewægned and wunden gold
1195 ēstum geēawed, earm-hrēade twā,
hrægl and hringas, heals-bēaga mǣst
þāra þe ic on foldan gefrægen hæbbe.
Nǣnigne ic under swegle sēlran hȳrde
hord-māððum hæleða, syððan Hāma ætwæg
1200 tō þǣre byrhtan byrig Brōsinga mene,
sigle and sinc-fæt, searo-nīðas fealh
Eormenrīces, gecēas ēcne rǣd.
Þone hring hæfde Higelāc Gēata,
nefa Swertinges, nȳhstan sīðe,
1205 siððan hē under segne sinc ealgode,
wæl-rēaf werede; hyne Wyrd fornam,
syððan hē for wlenco wēan āhsode,
fǣhðe tō Frȳsum; hē þā frætwe wæg,
eorclan-stānas ofer ȳða ful,
1210 rīce þēoden, hē under rande gecranc;
gehwearf þā in Francna fæðm feorh cyninges,
brēost-gewǣdu and se bēah somod:
wyrsan wīg-frecan wæl rēafedon
æfter gūð-sceare, Gēata lēode
1215 hreā-wīc hēoldon. Heal swēge onfēng.
Wealhþēo maðelode, hēo fore þǣm werede spræc:
"Brūc þisses bēages, Bēowulf, lēofa
"hyse, mid hǣle, and þisses hrægles nēot
"þēod-gestrēona, and geþēoh tela,
1220 "cen þec mid cræfte and þyssum cnyhtum wes
"lāra līðe! ic þē þæs lēan geman.
"Hafast þū gefēred, þæt þē feor and nēah
"ealne wīde-ferhð weras ehtigað,
"efne swā sīde swā sǣ bebūgeð
1225 "windige weallas. Wes, þenden þū lifige,
"æðeling ēadig! ic þē an tela
"sinc-gestrēona.
Bēo þū suna mīnum
"dǣdum gedēfe drēam healdende!
"Hēr is ǣghwylc eorl ōðrum getrȳwe,
1230 "mōdes milde, man-drihtne hold,
"þegnas syndon geþwǣre, þēod eal gearo:
"druncne dryht-guman, dōð swā ic bidde! "
Ēode þā tō setle. Þǣr wæs symbla cyst,
druncon wīn weras: wyrd ne cūðon,
1235 geō-sceaft grimme, swā hit āgangen wearð
eorla manegum, syððan ǣfen cwōm
and him Hrōðgār gewāt tō hofe sīnum,
rīce tō ræste. Reced weardode
unrīm eorla, swā hīe oft ǣr dydon:
1240 benc-þelu beredon, hit geond-brǣded wearð
beddum and bolstrum. Bēor-scealca sum
fūs and fǣge flet-ræste gebēag.
Setton him tō hēafdum hilde-randas,
bord-wudu beorhtan; þǣr on bence wæs
1245 ofer æðelinge ȳð-gesēne
heaðo-stēapa helm, hringed byrne,
þrec-wudu þrymlīc. Wæs þēaw hyra,
þæt hīe oft wǣron an wīg gearwe,
gē æt hām gē on herge, gē gehwæðer þāra
1250 efne swylce mǣla, swylce hira man-dryhtne
þearf gesǣlde; wæs sēo þēod tilu.
XX. GRENDEL'S MOTHER ATTACKS THE RING-DANES.
Sigon þā tō slǣpe. Sum sāre angeald
ǣfen-ræste, swā him ful-oft gelamp,
siððan gold-sele Grendel warode,
1255 unriht æfnde, oð þæt ende becwōm,
swylt æfter synnum. Þæt gesȳne wearð,
wīd-cūð werum, þætte wrecend þā gȳt
lifde æfter lāðum, lange þrāge
æfter gūð-ceare; Grendles mōdor,
1260 ides āglǣc-wīf yrmðe gemunde,
sē þe wæter-egesan wunian scolde,
cealde strēamas, siððan Cain wearð
tō ecg-banan āngan brēðer,
fæderen-mǣge; hē þā fāg gewāt,
1265 morðre gemearcod man-drēam flēon,
wēsten warode. Þanon wōc fela
geōsceaft-gāsta; wæs þǣra Grendel sum,
heoro-wearh hetelīc, sē æt Heorote fand
wæccendne wer wīges bīdan,
1270 þǣr him āglǣca æt-grǣpe wearð;
hwæðre hē gemunde mægenes strenge,
gim-fæste gife, þē him god sealde,
and him tō anwaldan āre gelȳfde,
frōfre and fultum: þȳ hē þone fēond ofercwōm,
1275 gehnǣgde helle gāst: þā hē hēan gewāt,
drēame bedǣled dēað-wīc sēon,
man-cynnes fēond. And his mōdor þā gȳt
gīfre and galg-mōd gegān wolde
sorh-fulne sīð, suna dēað wrecan.
1280 Cōm þā tō Heorote, þǣr Hring-Dene
geond þæt sæld swǣfun.